زنان قاجار.(بایک تیر دونشان)

زنان دوره قاجار

شاهان قاجاری برای جلوگیری ازطغیان
طوایف به صورت مصلحتی دختران طوایف
مختلف را به زنی می گرفتند و این مورد
محدویتی نداشتند.
گاهی هم سر طایفه ها بعد از طغیان ،برای
عرض پوزش و مغفرت از جانب شاهان قاجار
یکی از دهها دختر خود را به شاه تزویج می کردند.
بعدهمین دخترها باعث نفوذ خوانین و بزرگ
طوایف در دربار می شد،از طرفی افتخار می کردند
که دامادی مانند شاه دارند،یعنی با یک تیر دو
نشان می زدند.
ازطرفی در جنگها هم عده ای زن و دختر اسیر
می شد،مردان کشته می شدند و زنان اسیر،
وضع اُسراء هم معلوم بود،خوب ها متعلق به
حرم شاه و بقیه هم تقسیم می شدند، وبه
عنوان کنیز در خانه ها کار می کردند.
علاوه بر زنان قانونی، شاه می توانست صیغه
هم داشته باشد که گاهی حتی شاه قاجار
بچه خودش را هم نمی شناخت،واگر می شناحت
نمی دانست از کدام زن است.
فقط در میان آقامحمد بدبخت بود چون عقیم
شده بود.
شما اگر به نویسندگان،شعرا، اساتید
پزشکان وبقیه مشاغل مهم توجه بفرمایید
بیشتر آنان به نوعی با فتحعلی شاه قاجار
اقوام دور نزدیک بودند.وقتی بیش از ۱۵۰زن قانونی
وبیش از ۸۰۰زن دیگر که نمی دانم چه اسمی
روی آن بگذارم،معلوم است که گوشه وکنار
ایران باید خویشاوند قاجارباشند.
مگر سال بیشتر از ۳۶۵روز است،؟شاید باشد
چون می شود با(طاق واز) اختراغی فتحتعلی شاه
و سُرسُره ناصرالدین شاه ، سال را به ۱۰۰۰روز هم
رساند!!!ولی سوگلی ها وضع بهتری داشتند.
مواظبت از این تعداد زن واقعا سخت بود،که البته
راه حلهایی هم داشت،دیوارهای بلند راه ورود و خروج
زن را مسدود می کرد و جنابان خواجگان،با
القاب، دده باشی،خواجه باشی،آغاباشی به
وظایف خود آشنا بودند.
شما خوانند محترم هر نام که ملاحظه نمودیدآخر آن به (السلطنه،فرمانفرما،الملک،الدوله،السطان،الدین میرزا،)
ختم شده باشد از تَرکه شاهان قاجار است.
البته بیان بگوییم این حرمسرا در ایران کهن
از دوره هخامنشی تا دوره مذکور وجود داشته
ومختص قاجار نبود،ولی گزارشی از حرمسرا
در دوره اشکانی ندیدم.
خاندان قاجار۱۳۰سال حکومت کردند،دراین ۱۳۰
با کسر حکومت آقامحمدخان، عقبه آنان به چند
هزارتن رسید.فقط عقبه فتحعلی شاه بیش از
۵۰۰۰تن بودند.اگر قحطی هم بیش می آمد،اقوام
وابسته به شاه در امان بودند ،مثلاً قحطی سال
۱۲۵۰شمسی(۱۴۶سال پیش )یک دهم رعیت بیچاره
تلف شدند.رعیت یک صنار ویا یک پول سیاه هم
پیدا نمی کردند،اماحقوق ماهانه زنان درجه یک شاه
۷۵۰هزار تومان،وزنان درجه بعدی و صیغه ایها متغیر
ازپانصد تومان دویست تومان تایکصدوپنجاه تومان
دریافت می کرد،بدبخترین زن حرم هم صدتومان
می گرفت،خواننده محترم صدتومان پول دوره قاجار
زیاد بود یعنی یک تومان برابرد دو دلار و پنجاه سنت
آن زمان به پول آمریکا می شد.همین اندازه باید بگویم
که یک ده بزرگ  وآباد با چندصدخانوار در سال میانگین
می توانست۵۰۰تومان مالیات بپردازد.اماخانم درجه
یک هرماه ۷۵۰تومان ماهانه از خزانه دریافت می کرد
به همین خاطر بود که مردم افتخار می کردند
دامادی مثل شاه دارند،(بایک تیر دونشان) هم
ثروت و هم قدرت.
خواننده عزیز حتما تابه حال متوجه شدید که مردم
عادی ایران همیشه در طول تاریخ چقدر در تنگنا
بوده و با مشقت امورات خود را می گذرانند
اگرهم مالیات رعیت عقب می افتد، زن وبچه او
را به جای مالیات می برند و در صورت مقاومت
گردن مردها را می زدند و ماموران دولت،دهات را
غارت می کردند،نمونه آن را در یکی از دهات سلماس
آذربایجان دوره فتحعلی شاه شاهد مثال داریم.
گاهی هم حاکمان طماع خزانه را خالی می دیدند
در سال ۲الی۳ بار به زور ازمردم مالیات اخذ می کردند.
رعیت نان خالی نداشتندولی در همین زمان ها اسراف حرمسرا به اوج رسیده بود.

نوشته به تاریخ ۱۳۹۶/۶/۲۸رضا ضحاکی راحت
کارشناس ارشد تاریخ.
محفوظات ذهنی همراه با تحلیل شخصی

شما خواننده محترم برای اطلاعات بیشتر
می توانید به منابع زیر مراجعه کنید.

منابع برای دوره قاجاربسیار است.
کتاب های
جان فوران، مقاومت شکننده:تاریخ تحولات اجتماعی ایران از صفویه تا سالهای پس از انقلاب اسلامی: ترجمه احمد تدین، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا، چاپ هفتم

علی‌اصغر شمیم، ایران در دوره سلطنت قاجار، ته‍ران: انتشارات علمی،
 عاقلی، شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران

پشت پرده‌های حرمسرا- حسن آزاد-انتشارات انزلی.

چرند و پرند شماره دوازده نوشته ؛(دهخدا)</span>